Gút là một trong những bệnh lý về xương khớp có tỷ lệ mắc ngày một tăng lên. Bệnh gout gây ra những cơn đau khớp nặng nề, ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Việc phát hiện và bắt đầu tìm cách chữa bệnh gút ở chân từ giai đoạn đầu sẽ giúp người bệnh kiểm soát tốt bệnh lý, ngăn chặn bệnh tình trở nặng.
Tổng quan về bệnh gút
Trước khi tìm hiểu về các cách chữa bệnh gút ở chân, hãy tìm hiểu thông tin cơ bản về căn bệnh này. Gút, hay còn được biết đến là thống phong, là một trong những bệnh lý viêm xương khớp phổ biến. Triệu chứng đặc trưng của gút bao gồm những cơn đau đột ngột, mạnh mẽ thường xảy ra ở các khớp chân như ngón chân, gối, kèm theo sự sưng đỏ và hạn chế vận động do cảm giác đau.
Cơ chế bệnh gút liên quan chặt chẽ đến nồng độ acid uric trong máu. Bình thường, nồng độ acid uric máu được duy trì trong khoảng 210 - 420 micromol/L ở nam giới và 150 - 350 micromol/L ở nữ giới. Khi có vấn đề ảnh hưởng đến nồng độ này (như thận giảm bài tiết, sự gia tăng sản xuất acid uric trong cơ thể hoặc các chu trình bất thường của nó), thì nguy cơ mắc bệnh gút sẽ tăng lên.
Acid uric máu cao sẽ tạo thành các tinh thể urat và có thể không gây ra bất kỳ triệu chứng nào ban đầu. Mặc dù các tinh thể urat có kích thước rất nhỏ, nhưng chúng lại cực kỳ cứng và sắc nhọn, gây viêm nhiễm, sưng và đau khi chúng tiếp xúc với màng hoạt dịch khớp. Điều này dẫn đến các cơn viêm khớp gút cấp.
Khi tiêu hóa purin, cơ thể sản xuất acid uric, vì vậy người tiêu thụ quá nhiều thực phẩm chứa purin như thịt, cá, hải sản, có thể tăng nguy cơ mắc bệnh gút.
Đối tượng dễ bị viêm khớp gút
Mặc dù các triệu chứng thường liên quan chủ yếu đến các khớp, nhưng cần lưu ý rằng bệnh gút bản chất là một bệnh lý có thể ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác nhau. Hiện nay, bệnh gút trở nên rất phổ biến và có xu hướng trẻ hóa. Do đó, mọi đối tượng đều có nguy cơ mắc bệnh. Trong số này, những đối tượng sau đây có nguy cơ cao hơn mắc bệnh gút:
- Nam giới trên 40 tuổi: Thống kê cho thấy hơn 80% bệnh nhân gút là nam giới trên 40 tuổi và thường liên quan đến các vấn đề như chế độ sinh hoạt thiếu khoa học, sử dụng nhiều rượu bia, hút thuốc lá, nghiện các chất kích thích hoặc thói quen tiêu thụ nhiều đạm động vật.
- Phụ nữ mãn kinh: Giai đoạn này phụ nữ phải đối mặt với tình trạng rối loạn nội tiết tố, đặc biệt là estrogen, ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình đào thải acid uric tại thận. Mặc dù tỷ lệ mắc bệnh thấp hơn đàn ông, nhưng nếu có lối sống không lành mạnh hoặc sử dụng rượu bia, nhóm đối tượng này vẫn có khả năng bị viêm khớp gút.
- Di truyền: Bệnh gút liên quan đến 5 loại gen di truyền, nên những người có tiền sử mắc bệnh gút thì nguy cơ mắc bệnh sẽ cao hơn.
- Người nghiện hoặc lạm dụng rượu bia: Các thức uống có cồn có thể cản trở quá trình đào thải acid uric.
- Sử dụng thuốc: Một số loại thuốc có thể làm tăng nồng độ acid uric máu như lợi tiểu, nhóm salicylate...
- Thừa cân, béo phì: Cân nặng dư thừa tăng nguy cơ mắc bệnh gút do tăng sản xuất acid uric dưới dạng chất thải chuyển hóa.
- Các vấn đề sức khỏe khác: Suy thận hoặc các bệnh lý thận có thể ảnh hưởng đến khả năng đào thải chất độc của cơ thể, bao gồm cả acid uric và góp phần tăng cao nồng độ chất này trong máu. Bên cạnh đó, một số bệnh lý khác liên quan đến gút bao gồm tăng huyết áp và đái tháo đường.
Cách chữa bệnh gút ở chân
Dưới đây là cách chữa bệnh gút ở chân được áp dụng phổ biến:
Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng
Người bệnh nên tránh bổ sung thực phẩm giàu purin như thịt đỏ, nội tạng động vật, tôm, cá và kiêng sử dụng rượu bia và các đồ uống chứa cồn. Thay vào đó, họ nên tăng cường ăn hoa quả và rau xanh. Các thực phẩm như trứng và thịt vẫn có thể được bao gồm trong chế độ dinh dưỡng, tuy nhiên, lượng tiêu thụ thịt không nên vượt quá 150g/ngày. Đồng thời, việc duy trì thói quen tập luyện thể dục và uống đủ nước (2 - 2,5 lít/ngày tùy thuộc vào nhu cầu cá nhân) cũng rất quan trọng để hỗ trợ quá trình điều trị và duy trì sức khỏe tổng thể.
Thuốc trị gút cấp tính
Thuốc chống viêm không steroid (NSAID): Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) là phương pháp điều trị chủ yếu cho cơn gút cấp tính. Chúng giúp giảm đau và viêm do tinh thể axit uric gây ra, mặc dù không ảnh hưởng đến lượng axit uric trong cơ thể. Các NSAID như Naproxen, Indomethacin, và Sulindac,có thể được kê đơn hoặc mua OTC, ngăn chặn cơn cấp tính. Tuy nhiên, chúng chỉ hiệu quả trong thời gian ngắn và có nguy cơ tác dụng không mong muốn đối với hệ tiêu hóa, gan, thận, và tim mạch.
Thuốc Colchicine: Colchicine uống theo toa, là lựa chọn khác để điều trị gút và các viêm khớp liên quan. Có hiệu quả cao trong việc giảm triệu chứng cơn gút cấp tính trong 36 giờ. Nó cũng có thể được dùng với liều lượng thấp như một biện pháp dự phòng. Tuy nhiên, cần chú ý đến tác dụng phụ như tiêu chảy, buồn nôn, và đau bụng.
Nhóm thuốc Corticosteroid: Khi NSAID và Colchicine không hiệu quả, bác sĩ có thể kê đơn corticosteroid, như Prednisone, uống hoặc tiêm trực tiếp vào khớp. Chúng có thể giảm đau nhanh chóng, nhưng tác dụng phụ là rủi ro, do đó chỉ sử dụng khi cần thiết và theo sự hướng dẫn của bác sĩ.
Thuốc giảm axit uric máu trị gút mạn tính
Ngược lại với thuốc chống viêm, thuốc giảm axit uric máu có thể được sử dụng lâu dài để giảm nghiêm trọng của các cơn viêm cấp tính và nguy cơ biến chứng. Mục tiêu nồng độ axit uric máu là dưới 300 umol/l (5mg/dl) cho những người đã có tophi và dưới 360 umol/l (6mg/dl) cho những người chưa có tophi.
Khi sử dụng liệu pháp hạ axit uric máu, không nên bắt đầu ngay trong cơn gút cấp tính. Tuy nhiên, nếu đang sử dụng thuốc này và gặp cơn gút, không nên ngừng sử dụng. Có ba loại chính của thuốc điều trị gút mạn tính:
- Thuốc ức chế tổng hợp axit uric: Allopurinol, Febuxostat;
- Thuốc tăng thải axit uric: Probenecid;
- Thuốc tiêu thụ axit uric: Pegloticase;
- Thuốc ức chế tái hấp thu axit uric chọn lọc: Lesinurad.
Lựa chọn loại thuốc phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe cụ thể và hướng dẫn của bác sĩ.
Thay đổi lối sống
Có một lối sống khoa học, khoẻ mạnh góp phần giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh gout:
- Uống nhiều nước: Nước đóng vai trò làm sạch cơ thể, giúp khôi phục sự cân bằng axit uric. Do đó, việc uống đủ nước hàng ngày thay vì đồ uống có cồn và nước ngọt sẽ hỗ trợ kiểm soát bệnh gút và ngăn chặn sự xuất hiện của cơn gút cấp.
- Hạn chế bổ sung đạm: Cơn gút thường xuất hiện khi người bệnh tiêu thụ nhiều loại thực phẩm chứa nhiều purine, đặc biệt là thịt chó, nội tạng,... Người bệnh cần tránh những thực phẩm này để giảm lượng acid uric trong cơ thể.
- Giảm cân hợp lý: Giảm cân có thể giảm nguy cơ mắc bệnh gút. Tuy nhiên, cần thực hiện quá trình giảm cân một cách từ từ và khoa học, tránh giảm cân quá nhanh có thể gây ra sỏi thận và tinh thể trong cơ thể, tăng đau khớp. Kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh và vận động thể chất phù hợp.
- Nghỉ ngơi, hạn chế vận động: Khi cơn gút cấp xuất hiện, gây đau khớp nghiêm trọng, người bệnh cần nghỉ ngơi và hạn chế vận động để đảm bảo không làm tăng sưng và viêm nặng hơn.
- Tái khám đúng lịch: Khi đến khám bác sĩ, người bệnh nên thảo luận chi tiết với bác sĩ về các triệu chứng và tần suất của cơn gút cấp. Bác sĩ sẽ đề xuất điều trị bằng nhiều loại thuốc, bao gồm thuốc chống viêm không steroid dạng uống và corticoid tiêm trực tiếp vào khớp, nhằm giảm sưng và đau do gút một cách hiệu quả.
Trong số các cách chữa bệnh gút ở chân, việc áp dụng những biện pháp hỗ trợ và điều chỉnh lối sống có tác dụng kiểm soát triệu chứng và nguy cơ tái phát. Sự kết hợp giữa chế độ ăn lành mạnh, việc duy trì trọng lượng cơ thể ổn định, và tuân thủ đúng quy trình điều trị do bác sĩ chỉ định có thể giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của người mắc bệnh gút.
