Xôi vị có từ rất lâu đời, là món ăn truyền thống không thể thiếu trong các ngày giỗ, ngày Lễ cúng quan trọng trong năm của miền Tây sông nước. Món có thành phần đơn giản, cách nấu đơn sơ nhưng vị ngon lại đậm đà, xao xuyến lạ thường. Cùng VinID vào bếp học cách làm xôi vị thơm ngon sau nhé.
1. Cách nấu xôi vị miền Tây
Nguyên liệu
- Gạo nếp ngon: 1kg
- Đậu xanh vàng (loại không vỏ): 200gr
- Lá dứa tươi: 50gr
- Dừa nạo sợi: 300gr
- Lá cẩm tươi: 100gr
- Hoa hồi khô: 4 - 5 hoa
- Mè trắng: 100gr
- Rượu trắng: 1 ít
- Gia vị thường dùng
- Dụng cụ: khuôn, nồi hấp, tô, muỗng, màng bọc thực phẩm…
Các bước nấu xôi vị miền Tây
Bước 1: Sơ chế nguyên liệu
- Gạo nếp vo 2 - 3 lần nước cho sạch, xả ra rổ để cho ráo nước.
- Lá cẩm rửa sạch, cắt nhỏ.
- Lá dứa rửa sạch, cắt nhỏ.
- Dừa nạo sợi cho vào tô, ngâm với 1 ít nước nóng rồi vắt lấy nước cốt.
- Đậu xanh vàng vo nhiều lần với nước, vo đến khi nước trong không còn đục, không nổi bọt là được. Đem ngâm với nước ít nhất 2 - 3 tiếng trước khi chế biến.
Bước 2: Tạo màu cho gạo nếp
- Màu tím
- Lá cẩm cho vào nồi nước 2 lít cùng với 50ml rượu trắng, ½ hoa hồi giã sơ, nấu đến khi nước chuyển màu tím than đậm là đạt.
- Tắt bếp, vớt các nguyên liệu ra ngoài, giữ lại phần nước.
- Cho ½ gạo nếp đã để ráo vào trong nước lá cẩm, để ngâm trong 6 - 7 tiếng, hạt nếp có màu tím đều là được.
- Màu xanh lá
- Lá dứa cho vào nồi nước 2 lít với ½ lượng hoa hồi còn lại, nấu đến khi nước có màu xanh lá đậm như ý muốn là được.
- Tắt bếp, vớt các lá dứa, hoa hồi ra ngoài, giữ lại phần nước.
- Cho lượng gạo nếp còn lại vào nước lá dứa, ngâm 6 - 7 tiếng để hạt nếp nở mềm và thấm đều màu.
Bước 3: Hấp nhân đậu xanh
- Đậu xanh sau khi ngâm nở, xả lại 1 lần nữa với nước sạch, rồi để vào rổ cho ráo nước.
- Cho lên xửng, hấp cho đậu chín mềm, đều.
- Đậu chín trộn đều với 4 muỗng canh đường, ½ muỗng cà phê muối cho đậu ngấm đều vị.
Bước 4: Nấu xôi vị
- Xôi lá cẩm
- Chắc bỏ nước lá cẩm ngâm nếp, cho nếp ra rổ để ráo bớt nước.
- Cho phần nếp lên xửng hấp, hấp đến khi nếp chín, mềm đều hết.
- Mở nắp, cho ½ lượng nước cốt dừa, 1 ít muối ăn, 1 ít đường cát vào nếp, trộn đều, đậy nắp rồi hấp thêm 10 phút nữa là được.
- Tắt bếp, cho xôi ra ngoài mâm để nguội bớt.
- Xôi lá dứa
- Chắc bỏ nước lá dứa ngâm nếp, cho nếp ra rổ để ráo bớt nước.
- Cho lên xửng hấp chín tương tự như hấp xôi lá cẩm,
- Xôi hấp chín cho ra mâm để nguội bớt.
Bước 5: Xào xôi vị
- Bắt 1 chảo chống dính lên bếp, cho 1 ít dầu ăn vào chảo.
- Dầu nóng cho phần xôi lá cẩm vào đảo đều đến khi hạt xôi áo đều dầu, bóng đẹp mắt.
- Cho 1 ít dầu chuối hoặc hương vani vào, đảo đều cho tất cả hòa quyện với nhau là được, tắt bếp và cho ra mâm.
- Thực hiện tương tự với phần xôi lá dứa.
Bước 6: Tạo hình cho xôi vị
- Phết 1 lớp dầu ăn mỏng khắp khuôn.
- Cho ½ lượng mè trắng đã rang vàng vào khuôn, dàn đều khắp mặt đáy.
- Tiếp cho phần xôi lá dứa vào, dùng muỗng ấn/ đè mạnh để xôi nén chặt lại và dàn đều khắp đáy khuôn.
- Cho phần đậu xanh đã hấp chín lên lớp xôi lá dứa, dùng muỗng ấn/ đè mạnh để nén đậu xanh dính vào phần xôi lá dứa.
- Tiếp đến cho phần xôi lá cẩm lên trên, thực hiện tương tự như 2 lớp bên dưới.
- Cuối cùng rải phần mè rang còn lại lên mặt trên, ấn/ đè chặt để dính vào lớp xôi là được.
Thành phẩm
Xôi vị sau khi nguội, bạn úp ngược khuôn để lấy xôi ra, thoa 1 lớp dầu mỏng lên dao và cắt hình vuông hoặc bất kỳ tạo hình nào mà bạn thích. Lớp xôi dẻo dẻo, béo béo hòa cũng đậu xanh bùi bùi, ngọt ngọt ăn không những không ngán còn gây nghiện nữa đấy.
2. Cách nấu xôi vị lá dứa đậu xanh
Nguyên liệu
- Gạo nếp loại ngon: 500gr
- Lá dứa: 50gr
- Hoa hồi khô: 3 - 5 hoa
- Đậu xanh không vỏ: 200gr
- Dừa nạo sợi: 300gr
- Đậu phộng (đã rang chín): 100gr
- Mè trắng: 100gr
- Dầu ăn, muối, đường cát
Các bước nấu xôi vị lá dứa đậu xanh
- Bước 1: Sơ chế nguyên liệu
- Nếp vo sạch với nước 2- 3 lần, cho vào rổ để ráo nước.
- Lá dứa tách ra từng lá riêng lẻ, rửa sạch và cắt nhỏ.
- Đậu xanh vo sạch với nước, đến khi nước trong, không còn đụt hay có bọt nổi lên là được.
- Hoa hồi rang trên chảo đến khi thơm thì cho vào cối giã nhuyễn.
- Dừa nạo ngâm với nước nóng rồi nhào, trộn qua lại cho ra hết nước cốt, cho vào túi vải vắt hoặc lược qua rây lấy nước cốt.
- Bước 2: Nấu nhân đậu xanh
- Đậu xanh cho vào ngâm nước lạnh 3 - 4 tiếng, hoặc với nước nóng trong 1 - 2 tiếng trước cho hạt đậu nở mềm.
- Đậu ngâm đủ thời gian cho ra rổ để ráo nước.
- Cho đậu xanh lên xửng hấp, hấp đến khi đậu chín là được.
- Trộn 1 ít muối ăn, 1 - 2 muỗng canh đường với đậu để nhân có vị ngọt, dậy mùi hơn.
- Bước 3: Ngâm và hấp xôi lá dứa
- Cho phần lá dứa cắt nhỏ vào nồi, cho khoảng 1 - 1.2 lít nước, hoa hồi giã nhuyễn vào, bắt lên bếp nấu đến khi nước sôi, có màu xanh lá như ý muốn là được.
- Tắt bếp, vớt bỏ phần xác lá dứa và hoa hồi, giữ lại phần nước.
- Cho nếp đã để ráo nước vào ngâm với nước cốt vừa nấu ít nhất 2 - 4 tiếng trước khi hấp chín.
- Nếp sau khi ngâm đủ thời gian và có màu đẹp thì chắc bỏ phần nước ngâm dư.
- Xốc nếp với 1 ít muối và cho lên xửng hấp chín.
- Lưu ý, dàn đều nếp lên khắp mặt xửng, tạo 1 lỗ ở giữa để thoát hơi nước, xôi không bị não.
- Hạt nếp hấp nở hết thì cho ½ lượng dừa nạo, 1 - 2 muỗng canh đường vào, trộn đều và hấp thêm 10 - 15 phút cho xôi ráo ráo nước.
- Tắt bếp, mở nắp để xôi nguội bớt.
- Bước 4: Xào xôi
- Bắt chảo chống dính lên bếp, cho phần nước cốt dừa còn lại với 1 ít dầu, 1 ít đường cát vào chảo.
- Nấu trên lửa vừa đến khi hỗn hợp nước cốt dừa sền sệt thì cho phần xôi vừa nấu vào.
- Xào đều và nhanh tay để xôi ngấm nước cốt dừa, đảo đến khi xôi dẻo, quyện lại thành một khối, không dính chảo là được.
- Bước 5: Tạo hình cho xôi vị
- Quét 1 lớp dầu mỏng lên toàn bộ khuôn, cho lớp đậu phộng rang giã nhuyễn và mè rang thơm vào, dàn đều khắp mặt đáy khuôn.
- Cho tiếp phần xôi đã xào vào, dùng muỗng/ vá ép xôi thật chặt để định hình.
- Tiếp đến cho lớp đậu xanh hấp chín vào khuôn, đè/ nén đậu thật chặt để bám vào xôi.
- Cuối cùng cho lớp xôi lên trên, thực hiện đè/ nén mạnh tay tương tự như 2 lớp trước là được.
- Thực hiện tương tự với chỗ xôi và nhân còn lại nếu bạn làm từng bánh nhỏ.
Thành phẩm
Xôi vị lá dứa đậu xanh hoàn thành sẽ có màu xanh mát mắt và mùi hương nhẹ nhàng, xao xuyên của lá dứa. Món này có thể dùng để ăn sáng, ăn no hay ăn vặt đều ngon hút hồn như nhau.
3. Cách nấu xôi vị hoa đậu biếc
Nguyên liệu
- Gạo nếp ngon: 500gr
- Hoa đậu biếc: 100gr
- Đậu xanh không vỏ: 200gr
- Nước cốt dừa tươi/ lon: 500gr
- Đường cát trắng: 200gr
- Mè trắng, dầu ăn, muối
Các bước nấu xôi vị hoa đậu biếc
- Bước 1: Ngâm nếp với hoa đậu biếc
- Hoa đậu biếc rửa sạch, để cho ráo nước.
- Cho hoa đậu biếc ngâm với nước sôi, lượng nước xâm xấp mặt hoa, ngâm trong 30 phút hoặc khi nước có màu xanh như ý thì vớt xác hoa ra bỏ, giữ lại phần nước.
- Gạo nếp vo sơ cho sạch bụi bẩn bên ngoài, rồi vo lại 2 - 3 lần nước cho thật sạch.
- Cho gạo nếp vào ngâm nước lạnh ít nhất 4 - 5 tiếng, trong 1 tiếng cuối hòa nước hoa đậu biếc vào ngâm chung để tạo màu cho nếp.
- Bước 2: Hấp xôi đậu biếc
- Nếp sau khi ngâm đủ thời gian, xả sơ lại với nước và cho ra rổ để ráo nước.
- Cho lên xửng, dàn đều và tạo lỗ ở giữa để hấp xôi chín đều, không bị đọng nước, không bị nhão.
- Hấp nếp trên lửa vừa trong 45 - 60 phút, hạt nếp nở mềm đều là được.
- Bước 3: Nấu và sên nhân đậu xanh
- Đậu xanh không vỏ vo sơ với nước cho sạch bụi bên ngoài, vo kỹ lại 2 - 3 lần nước sạch.
- Cho đậu vào ngâm với nước trong 3 - 4 tiếng để hạt nở, nấu nhanh chín hơn.
- Lưu ý lượng nước phải ngập mặt đậu.
- Sau thời gian ngâm, cho đậu lên xửng hấp, hấp đến khi các hạt chín mềm là được.
- Cho đậu chín ra tô, dùng muỗng/ nĩa hay chày nghiền mịn đậu ngay khi còn nóng.
- Đậu mịn đều cho lên chảo cùng với ½ lượng nước cốt dừa, 2 muỗng canh đường, 1 ít muối và dầu ăn, đảo đều tay để tất cả hòa quyện vào nhau, đậu quyện lại thành một khối dẻo mịn, không dính chảo là được.
- Tắt bếp, cho ra ngoài để nguội.
- Bước 4: Xào xôi hoa đậu biếc
- Sử dụng tiếp chảo cũ, cho lượng nước dừa còn lại vào chảo với 1 ít dầu ăn, muối và lượng đường cát còn lại.
- Nấu trên lửa vừa đến khi đường tan hết thì cho xôi đã nấu chín ở bước 2 vào đảo đều tương tự như sên nhân đậu.
- Xào đến khi nước cốt dừa thấm hết vào nếp, xôi quyện lại thành khối dẻo, khô ráo, không dính chảo là được.
- Tắt bếp và cho ra ngoài để nguội.
- Bước 5: Ép khuôn xôi vị đậu xanh
- Dùng khuôn hoặc mâm/ khay tùy thích, quét 1 lớp dầu mỏng khắp khuôn, rồi rắc mè trắng vào đáy khuôn.
- Chia lượng xôi đã xào thành 1 phần bằng nhau, cho 1 phần vào khuôn, dàn đều lòng khuôn và dùng muỗng/ vá nén chặt lại.
- Tiếp đến cho lớp nhân đậu xanh vào, thực hiện tương tự như lớp xôi đầu tiên.
- Cuối cùng cho phần xôi còn lại vào, dàn đều vào nén/ đè chặt tay để 3 lớp xôi và đậu dính vào nhau.
- Thêm 1 lớp mè rang nếu thích lên trên, đè/ nén lần nữa là đã hoàn thiện món xôi vị màu xanh đẹp mắt.
Thành phẩm
Xôi vị hoa đậu biếc hoàn thành không chỉ thu hút bởi màu sắc lạ, hấp dẫn mà vị ngon cũng không kém cạnh gì xôi vị truyển thống. Hạt nếp dẻo, thơm béo vị nước cốt dừa và nhân đậu xanh xanh bùi bùi ngon ngất ngây.
4. Cách nấu xôi vị đường thốt nốt
Nguyên liệu:
- Gạo nếp ngon: 500gr
- Đường thốt nốt: 200gr
- Đậu xanh không vỏ: 100gr
- Mè trắng rang: 50gr
- Nước cốt dừa: 300ml
- Hoa hồi: 2 - 3 bông
- Gừng cắt sợi: 1 ít
- Muối, dầu ăn
Các bước nấu xôi vị đường thốt nốt
- Bước 1: Ngâm và nấu xôi
- Gạo nếp vo sơ cho sạch bụi bẩn ở ngoài.
- Vo lại 2 - 3 lần với nước sạch, rồi cho vào rổ để ráo nước.
- Nếp ráo nước, xốc đều với 1 ít muối rồi cho lên nồi hấp 45 - 60 phút đến khi xôi chín là được.
- Trong thời gian hấp, cách 10 - 15 phút nên đảo đều 1 lần để xôi chín đều và khô ráo.
- Bước 2: Nấu và sên nhân đậu xanh
- Đậu xanh vo sạch với nước nhiều lần.
- Đem ngâm với nước 1 - 2 tiếng cho hạt nở, nấu sẽ nhanh hơn.
- Đậu ngâm đủ thời gian, cho lên bếp nấu với lượng nước xâm xấp mặt và 1 ít muối.
- Nấu lửa vừa, chú ý khuấy thường xuyên để không bị cháy ở đáy nồi.
- Đậu nở mềm thì cho 60gr đường cát vào, khuấy tan hết đường thì tắt bếp.
- Cho đậu vào máy xay sinh tố, xay cho đậu mịn nhuyễn thì tắt bếp.
- Cho đậu ra chảo cùng 1 ít dầu ăn, sên trên lửa thật sự nhỏ đến khi đậu quyện thành khối dẻo mịn, không dính tay là được.
- Bước 3: Nấu đường thốt nốt và xào xôi vị
- Hoa hồi cho lên chảo rang đến khi thơm là được, cho vào cối giã nhuyễn.
- Cho khoảng ½ chén nước lọc và đường thốt nốt (giã nhỏ) vào chảo, khuấy trên lửa vừa cho đường tan hết.
- Đường tan cho gừng cắt sợi vào đảo đều.
- Hỗn hợp sôi và dậy mùi gừng thì cho toàn bộ phần nước cốt dừa, hoa hồi giã nhuyễn vào, đảo đều cho tất cả hòa quyện với nhau.
- Cho xôi đã hấp chín vào đảo đều với hỗn hợp nước đường, đến khi hỗn hợp nước đường cạn, xôi quyện thành khối mịn không dính tay là được.
- Bước 4: Cho xôi ra khuôn
- Thoa dầu lên khuôn đã chuẩn bị, rắc mè đều khắp khuôn.
- Cho 1 lớp xôi đã xào vào, tiếp đến 1 lớp nhân đậu xanh, 1 lớp xôi, 1 lớp mè trên cùng.
- Nén/ ém thật chặt để tất cả kết dính và bám vào nhau thành khối.
- Để hỗn hợp xôi vị nguội thì cho ra khuôn là có thể thưởng thức.
Thành phẩm
Xôi vị đường thốt nốt hoàn thành có màu nâu nâu đặc trưng của đường thốt nốt. Khi ăn sẽ cảm nhận được vị thơm của gừng sợi và đậm vị đường thốt nốt, hạt nếp dẻo, bóng, béo vị nước dừa.
Với những công thức cách làm xôi vị vừa chia sẻ, hy vọng các bạn sẽ thành công có món ăn mới cho gia đình cùng thưởng thức. Chọn mua những nguyên liệu tại hệ thống cửa hàng VinMart hoặc đặt giao hàng tận nhà trên ứng dụng VinID để có thành phẩm hoàn hảo cả vị lẫn dinh dưỡng cho cả nhà nhé.
