EU trừng phạt LNG Nga sẽ như muối bỏ bể

Liên minh châu Âu (EU) đã nhắm vào lĩnh vực khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) của Nga lần đầu tiên trong vòng trừng phạt mới nhất, tuy nhiên các chuyên gia cho rằng, những biện pháp này khó có thể làm giảm xuất khẩu khí đốt của Nga.

Tuần này, Hội đồng châu Âu đã thông qua gói trừng phạt Nga thứ 14, đưa ra một loạt hạn chế mới liên quan đến năng lượng.

Sau giai đoạn chuyển tiếp kéo dài 9 tháng, EU sẽ cấm sử dụng các cảng của mình để trung chuyển LNG Nga sang các thị trường thứ ba ngoài khối, như Trung Quốc, Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ.

EU cho biết, động thái này nhằm mục đích tăng chi phí hậu cần của Nga và ngăn chặn việc dỡ LNG từ các tàu phá băng lớn của nước này sang các tàu nhỏ hơn, rẻ hơn để vận chuyển tiếp đến phần còn lại của thế giới. Theo EU, Nga sẽ phải tìm các cơ sở trung chuyển thay thế, do đó làm tăng chi phí.

Brussels cũng ngay lập tức cấm các công ty châu Âu đầu tư hoặc xuất khẩu hàng hóa, dịch vụ tới các nhà máy LNG đang được xây dựng của Nga, đặc biệt nhắm vào các dự án LNG 2 Artic và Murmansk LNG của Novatek.

EU hy vọng các biện pháp này sẽ làm gián đoạn nguồn cung linh kiện quan trọng và làm giảm sản lượng dài hạn của Nga, đặc biệt khi Mátxcơva đặt mục tiêu chiếm 20% thị trường LNG toàn cầu vào năm 2035.

Các biện pháp này đánh dấu lần đầu tiên EU nhắm vào lĩnh vực LNG của Nga kể từ khi cuộc khủng hoảng Ukraina nổ ra, phù hợp với mục tiêu của khối là loại bỏ dần nhiên liệu hóa thạch của Nga vào năm 2027.

Nhưng trang Global Trade Review dẫn lời các chuyên gia nói rằng, những biện pháp nói trên khó có thể có tác động đáng kể đến khối lượng xuất khẩu của Nga trong thời gian tới.

James Willn - một đối tác tại công ty luật Reed Smith - cho hay, việc nhập khẩu khí đốt Nga vào châu Âu vẫn sẽ tiếp tục dài dài vì EU vẫn phụ thuộc nhiều vào Mátxcơva.

Theo ông Willn, EU hy vọng việc ngăn chặn vận chuyển LNG sẽ khiến Nga gặp khó khăn hơn và làm giảm doanh thu thực tế mà Nga nhận được từ LNG, nhưng thực tế điều đó khó có thể làm giảm xuất khẩu khí đốt của Nga.

Ông cho biết, Nga có khoảng 9 tháng để tìm ra các phương pháp thay thế để vận chuyển LNG mà không cần sử dụng các cảng của EU.

Vòng trừng phạt mới nhất của EU diễn ra trong bối cảnh ngày càng có nhiều lo ngại về vai trò của khối này trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại năng lượng của Nga.

Năm 2023, Nga được cho là đã kiếm được lợi nhuận 8 tỉ euro từ việc xuất khẩu LNG sang EU. Theo nhóm Global Witness, chỉ 1/4 số tiền này là tiền trung chuyển, phần còn lại đã được các quốc gia thành viên EU sử dụng.

Giá trần LNG?

Việc nhập khẩu bùng nổ khí đốt Nga đang thúc đẩy những lời kêu gọi về giá trần với LNG, tương tự như giá trần với dầu thô của Nga (60 USD/thùng) mà EU, Mỹ và các quốc gia đồng minh áp đặt kể từ tháng 12.2022.

Trong một bài báo hồi tháng 4, Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí Sạch (CREA) cho biết EU nên đưa ra giá trần LNG là 17 euro/MWh - mức giá mà Nga vẫn có lãi khi xuất khẩu nhưng đồng thời làm giảm nghiêm trọng doanh thu của Mátxcơva.

CREA ước tính mức trần như vậy sẽ làm giảm tổng doanh thu xuất khẩu LNG của Nga tới 60% vào năm ngoái, tương đương 10 tỉ euro.

Tuy nhiên, mức giá trần với dầu đã phải đối mặt với những thách thức. Báo cáo của GTR trong những tuần gần đây cho hay, các công ty bảo hiểm của Anh bị phát hiện đã bảo hiểm cho 8 lô hàng dầu thô của Nga được bán trên 60 USD/thùng.