Chọc hút trứng là gì? Quy trình, lợi ích và lưu ý khi thực hiện

Chọc hút trứng không còn là khái niệm xa lạ với những cặp chồng vô sinh hiếm muộn. Đây được xem là một trong những bước quan trọng nhất trong quá trình thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm. Khi thực hiện chọc hút trứng cần chú ý những gì? Quy trình chọc hút trứng ra sao? Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây!

Chọc hút trứng là gì?

Chọc hút trứng là một thủ thuật áp dụng trong hỗ trợ sinh sản. Đây là kỹ thuật lấy noãn ra khỏi buồng trứng dưới hướng dẫn siêu âm. Thủ thuật chọc hút noãn thường kéo dài từ 15 - 20 phút và không đau nhờ thuốc gây mê sử dụng theo đường tĩnh mạch. Phần dịch nang có chứa noãn được hút ra sẽ đưa ngay vào phòng Lab. (1)

Vì sao cần chọc trứng?

Chọc hút trứng là bước quan trong trong hỗ trợ sinh sản, đặc biệt là các phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm IVF, tiêm tinh trùng vào bào tương noãn ICSI, nuôi trứng non IVM… Để thực hiện các phương pháp này trứng cần được lấy ra khỏi buồng trứng của người phụ nữ để có thể kết hợp với tinh trùng của người chồng và tạo thành phôi thai. Phôi sau khi được tạo sẽ được nuôi dưỡng và chuyển lại vào cơ thể của người phụ nữ.

Trước khi chọc hút trứng, người phụ nữ cần tiến hành đầy đủ các xét nghiệm và thủ tục cần thiết. Sau đó, bác sĩ sẽ hẹn lịch khám tiếp theo để bắt đầu kích thích buồng trứng nhằm tăng số lượng noãn thu được khi chọc hút. Các loại thuốc dùng để kích thích buồng trứng được sử dụng theo đường tiêm dưới da/tiêm bắp, trong khoảng từ 9-12 ngày. (2)

Một số loại thuốc khác cũng được sử dụng để ngăn phóng noãn sớm, bắt đầu sử dụng vào đầu chu kỳ kinh hoặc vào ngày 5/ngày 6 của chu kỳ kích thích buồng trứng. Sự phát triển của các nang noãn được theo dõi bằng siêu âm và xét nghiệm máu định lượng nội tiết, khoảng 2-3 lần trong mỗi chu kỳ điều trị. Khi có nang noãn ≥ 17mm, bác sĩ sẽ chỉ định mũi tiêm kích thích trưởng thành noãn sau cùng.

Đây là mũi thuốc quan trọng, bắt buộc sử dụng theo đúng ngày giờ mà bác sĩ đã hướng dẫn để đảm bảo việc thu nhận noãn tối ưu sau đó.

Quy trình chọc hút trứng được thực hiện như thế nào?

Khoảng 34 - 38 giờ sau mũi tiêm kích thích trưởng thành noãn sau cùng, người phụ nữ sẽ được tiến hành thủ thuật chọc hút noãn có gây mê. Đây là kỹ thuật lấy noãn ra khỏi buồng trứng dưới hướng dẫn siêu âm. Thủ thuật chọc hút noãn thường kéo dài từ 15 - 20 phút và có gây mê.

Để đảm bảo an toàn cho thủ thuật, khách hàng cần thực hiện các hướng dẫn sau đây: (3)

1. Cần nhịn ăn, nhịn uống buổi sáng (kể cả KHÔNG uống nước lọc) vào ngày dự định chọc hút trứng theo tờ hướng dẫn của Khoa gây mê - hồi sức.

2. Không trang điểm, sử dụng nước hoa, mang trang sức, sơn móng tay và móng chân (nếu có, cần tẩy sạch các chất sơn trên móng).

3. Mang theo CMND, toa thuốc và các giấy tờ đã được hướng dẫn.

4. Có mặt tại trung tâm IVFTA theo giờ hẹn.

5. Sau thủ thuật, khách hàng không nên tự lái xe trong vòng 24 giờ do ảnh hưởng của thuốc gây mê. Vì vậy, khách hàng nên có người thân đi cùng và đưa về đảm bảo an toàn trong quá trình di chuyển.

Lưu ý trước khi vào phòng thủ thuật:

1. Khách hàng cần thay đồ theo hướng dẫn của nhân viên y tế

2. Khách hàng vui lòng đi tiểu trước khi vào phòng thủ thuật

Chỉ riêng tại IVF Tâm Anh Hà Nội, quá trình chọc hút noãn sẽ được truyền hình trực tiếp tới Phòng gia đình để người thân được chứng kiến toàn bộ quá trình này.

Lưu ý sau chọc hút trứng, cách sử dụng thuốc và trường hợp cần gọi sự giúp đỡ.

• Trong vòng 24 giờ
  • Khách hàng nên có người thân bên cạnh để hỗ trợ chăm sóc.
  • Khách hàng có sử dụng thuốc gây mê trong quá trình chọc hút trứng. Những thuốc này giúp khách hàng thư giãn trong quá trình thủ thuật nhưng có thể ảnh hưởng khả năng phán đoán và suy nghĩ trong một thời gian ngắn. Vì những nguy cơ này, trong vòng 24 giờ khách hàng KHÔNG nên:
    • Tự lái xe.
    • Sử dụng máy móc và công cụ nặng.
    • Đưa ra các quyết định quan trọng hoặc ký bất kì văn bản pháp luật nào.
    • Chịu trách nhiệm chăm sóc một người khác.
• Khách hàng có thể ăn uống và tắm rửa bình thường.

Những lưu ý sau khi chọc hút trứng

• Khách hàng cần thực hiện thuốc đúng theo toa đã cho.
• Khách hàng có thể có ra huyết âm đạo ít trong 1 hoặc 2 ngày sau thủ thuật. Điều này là bình thường. Khách hàng có thể sử dụng băng vệ sinh để theo dõi.

Trong vài ngày đầu sau chọc hút:

• Không thực hiện bất kỳ hoạt động thể lực nặng.
• Có thể đi bộ hoặc thực hiện các bài tập thể dục nhẹ nhàng.
• Nên kiêng quan hệ sau khi chọc hút trứng trong vòng 2 tuần hoặc cho đến khi có kinh lại.

Các rủi ro có thể xảy ra

Một số ảnh hưởng sau khi chọc hút trứng có thể kể đến như táo bón, đầy hơi, chuột rút và đau. Theo bác sĩ Lê Xuân Nguyên “Khi tiến hành chọc hút trứng, buồng trứng lúc này được kích thích và có kích thước to hơn nhiều so với bình thường. Việc chọc hút trứng là thủ thuật xâm lấn, trong trường hợp bệnh nhân có quá nhiều trứng hoặc vị trí buồng trứng quá khó để thao tác có thể gây đau”. (4)

Một số nguy cơ có thể gặp phải trong quy trình như:

• Đau nhẹ vùng chậu và bụng (trong hoặc có thể kéo dài vài ngày sau phẫu thuật). Trong hầu hết các trường hợp, cơn đau sẽ giảm dần trong vòng một hoặc hai ngày và có thể được kiểm soát bằng thuốc giảm đau thông thường.
• Tổn thương các cơ quan gần với buồng trứng như bàng quang, ruột hoặc mạch máu. Đối với chấn thương ruột, mạch máu hiếm khi cần phải phẫu thuật cấp cứu và truyền máu.
• Nhiễm trùng vùng chậu sau khi chọc hút hoặc chuyển phôi hiếm gặp vì bệnh nhân sẽ được sử dụng thuốc kháng sinh vào thời điểm chọc hút. Tuy nhiên, nhiễm trùng nặng vẫn có thể xảy ra và cần phải nhập viện hoặc điều trị bằng kháng sinh mạnh.

Trong những trường hợp nhiễm trùng nặng, bệnh nhân có thể cần phải phẫu thuật để loại bỏ khối nhiễm trùng (một hoặc cả hai buồng trứng, ống dẫn trứng và/hoặc tử cung). Những bệnh nhân có tiền sử nhiễm trùng vùng chậu hoặc lạc nội mạc tử cung ở buồng trứng sẽ có nhiều nguy cơ nhiễm trùng hơn.

Gọi đến IVFTA khi bạn có:

• Ra huyết nhiều (ướt đẫm một băng vệ sinh cỡ lớn trong ít nhất 1 giờ);
• Đau bụng nhiều;
• Buồn nôn và nôn liên tục;
• Chóng mặt, choáng váng;
• Sốt trên 38.3 độ.

Gọi ngay cấp cứu 115 hoặc đến cơ sở y tế gần nhất nếu có triệu chứng sau khi chọc hút trứng như:

• Đau ngực nhiều;
• Đau đầu nhiều, đột ngột;
• Khó thở;
• Yếu một bên cơ thể.

Các bước tiếp theo sau khi chọc hút trứng

Sau khi chọc hút trứng và thu được phần dịch nang chứa noãn (trứng) sẽ được đưa ngay vào lab phôi học. Những bước tiếp theo sau khi chọc hút noãn bao gồm:

1. Chuẩn bị tinh trùng

Vào ngày chọc hút trứng, người chồng sẽ lấy mẫu tinh dịch tươi tại bệnh viện. Nếu chồng không thể có mặt trong ngày lấy noãn hoặc có tiền sử khó xuất tinh hoặc sử dụng tinh trùng của người hiến, thì mẫu tinh trùng bảo quản lạnh sẽ được sử dụng. Nếu tinh trùng được lấy vào ngày chọc hút không đủ sử dụng, người chồng có thể phải lấy mẫu nhiều lần. Một số trường hợp, người chồng được lấy tinh trùng từ các thủ thuật như sinh thiết tinh hoàn.

Sau khi lấy tinh dịch, tinh dịch được xử lý theo quy trình để thu nhận tinh trùng chất lượng tốt để thụ tinh với noãn.

2. Thụ tinh trong ống nghiệm và nuôi cấy phôi

Sau khi chọc hút, noãn được chuyển đến phòng thí nghiệm phôi học để được lưu giữ trong các điều kiện tối ưu cho sự phát triển. Có hai cách để thực hiện thụ tinh cho noãn:

• Thụ tinh truyền thống - IVF cổ điển (cIVF): hai giờ sau khi chọc hút, noãn được thụ tinh với tinh trùng từ 1-2 giờ. Sau đó, noãn được rửa sạch và nuôi cấy qua đêm trong môi trường nuôi cấy. Vào ngày hôm sau, noãn sẽ được kiểm tra thụ tinh.
• Tiêm tinh trùng vào bào tương noãn (ICSI): hai giờ sau chọc hút, các tế bào bên ngoài của noãn được loại bỏ để xác định các noãn trưởng thành cho quá trình ICSI. Từng tinh trùng được tiêm vào từng noãn bằng kim ICSI. Những noãn đã tiêm sẽ được cấy qua đêm trong tủ cấy.
• Khoảng 16-18 giờ sau ICSI / cIVF, chuyên viên phôi học sẽ kiểm tra sự thụ tinh của hợp tử dưới kính hiển vi. Ba ngày sau chọc hút, các phôi phát triển bình thường với khoảng 8 tế bào. Sau năm ngày, phôi phát triển ở giai đoạn phôi nang với khối tế bào bên trong khoảng 80 tế bào trở lên và khoang chứa đầy chất lỏng.

Hiện nay việc đánh giá phôi thông qua hình thái mang nhiều ưu điểm giúp chọn lựa được phôi tốt nhất. Tại IVFTA-HCM, sử dụng hệ thống camera quan sát phôi liên tục (Timelapse). Công nghệ Time-lapse trong nuôi cấy phôi là việc sử dụng hệ thống tủ nuôi cấy nhiều ngăn có tích hợp kính hiển vi và camera tự động trong mỗi ngăn tủ.

Đây là tủ cấy hiện đại và có nhiều ưu điểm vượt trội so với các tủ cấy thông thường. Camera sẽ theo dõi và chụp hình ảnh phôi liên tục, giúp chuyên viên phôi học dễ dàng ghi nhận thông tin phát triển của phôi, phát hiện những bất thường trong quá trình phân chia.

Tuy nhiên, cũng phải hiểu rằng, không phải tất cả các noãn đều thụ tinh và tất cả các noãn được thụ tinh sẽ đều phát triển thành phôi. Một số phôi có thể ngừng phát triển, hoặc cho dù sự phát triển của phôi bình thường vẫn có một tỉ lệ không thể phát triển thành bào thai.

Một số nguyên nhân ảnh hưởng đến khả năng mang thai:

• Noãn không trưởng thành;
• Noãn thu được bất thường;
• Noãn thụ tinh có thể bị thoái hóa trước khi phân chia thành phôi;
• Phôi do thụ tinh bất thường hoặc bị ngưng trong quá trình phát triển;

3. Chuyển phôi

Việc chuyển phôi được thực hiện từ 3 đến 6 ngày sau ngày chọc hút. Trước thời điểm chuyển phôi, bác sĩ sẽ xem xét kết quả phôi của bệnh nhân và tư vấn số lượng phôi được chuyển. Số lượng phôi được chuyển sẽ ảnh hưởng đến việc mang thai và tỷ lệ đa thai. IVFTA-HCM khuyến khích bệnh nhân chuyển một phôi. Những phôi có chất lượng phù hợp còn lại sẽ được trữ lạnh cho chu kỳ chuyển phôi trữ. Phôi không đủ điều kiện sử dụng sẽ bị loại bỏ.

Để thực hiện chuyển phôi, bác sĩ sẽ đặt mỏ vịt vào âm đạo và siêu âm qua đường bụng để giúp quan sát đường đi của catheter (dụng cụ giúp chuyển phôi). Chuyên viên phôi học đưa phôi vào catheter và chuyển cho bác sĩ để bơm vào buồng tử cung. Sau khi bơm, catheter được kiểm tra lại để xác nhận đã chuyển phôi thành công. Bệnh nhân sau chuyển phôi có thể nghỉ ngơi trong một khoảng thời gian ngắn hoặc ra về.

Tại khoa HTSS - BV Đa khoa Tâm Anh Hồ Chí Minh, vấn đề đa thai được quan tâm chặt chẽ nhằm tạo ra một thai kỳ an toàn cho bạn. Chúng tôi đưa ra khuyến nghị về số lượng phôi cần chuyển tùy thuộc vào giai đoạn phát triển và chất lượng của phôi, ngoài ra tiền sử cá nhân của bệnh nhân cũng sẽ được xem xét.

4. Trữ phôi

Trữ phôi là quá trình đông lạnh và lưu trữ phôi. Khi có nhiều phôi hơn mức cần thiết để chuyển vào tử cung, những phôi này có thể được trữ lạnh để sử dụng trong tương lai nhằm giúp tiết kiệm chi phí cho việc chọc hút trứng nhiều lần. Các lý do khác cho việc trữ lạnh phôi như: ngăn ngừa hội chứng quá kích buồng trứng nặng, điều trị ung thư hoặc phẫu thuật.

Tỷ lệ mang thai thành công đối với phôi trữ có thể khác nhau tùy theo mỗi bệnh nhân. Bạn sẽ được lưu trữ phôi trong vòng 6 tháng và đóng tiền gia hạn lưu trữ định kỳ nếu muốn lưu trữ lâu hơn.

5. Thử thai

10-13 ngày sau khi chuyển phôi, người vợ được cần làm xét nghiệm máu (xét nghiệm Beta HCG) lần đầu tiên để kiểm tra kết quả có thai theo lịch hẹn của bác sĩ.

Số lượng trứng được chọc hút trung bình bao nhiêu là bình thường?

Số lượng trứng thường phụ thuộc vào độ tuổi của người phụ nữ. Phụ nữ càng lớn tuổi thì chất lượng và số lượng trứng càng giảm. Trung bình phụ nữ ở độ tuổi từ 20 đến đầu 30 tuổi có khoảng 12 đến 30 nang. Phụ nữ từ 35 tuổi đến 40 tuổi có thể có từ 8 đến 15 nang, trong khi đó phụ nữ từ 41 đến 46 tuổi có thể có khoảng từ 4 đến 10 nang.

Trong điều trị hỗ trợ sinh sản, người phụ nữ sẽ được kích thích buồng trứng để thu được số lượng trứng tối ưu nhất. Thông thường bác sĩ hỗ trợ sinh sản mong muốn số lượng trứng sau chọc hút thu được khoảng 10-15 trứng cho một chu kỳ. Với số lượng từ 10-15 trứng này các chuyên viên phôi học tại IVFTA-HCM có thể tạo ra được từ 3-5 phôi ngày 5.

Một phương pháp giúp cải thiện số lượng trứng cho người phụ nữ

Một em bé mới được sinh ra khi một noãn bào được thụ tinh bởi một tinh trùng. Số lượng noãn của phụ nữ đã được định sẵn từ khi sinh ra. Thông thường, số lượng nang noãn này sẽ từ 1-2 triệu và sẽ giảm dần theo thời gian. Khi người phụ nữ bước vào tuổi dậy thì số lượng nang noãn còn lại khoảng 300.000 và tuổi mãn kinh thì còn lại ít hơn 1000 trứng.

Với những phụ nữ mong con hoặc người đang thực hiện các biện pháp hỗ trợ sinh sản luôn mong muốn làm sao để cải thiện số lượng trứng. Tuy nhiên hiện nay, chưa có phương pháp nào làm tăng số lượng trứng ở trên buồng trứng. Nhưng việc thay đổi lối sống, chế độ dinh dưỡng, vận động giúp cơ thể khỏe mạnh hơn từ đó sức khỏe sinh sản sẽ được nâng cao hơn. Chị em có thể áp dụng một số phương pháp dưới đây như:

• Chế độ dinh dưỡng: dinh dưỡng quan trọng để cải thiện sức khỏe sinh sản và chất lượng trứng. Các loại thực phẩm như rau củ, trái cây, các loại hạt chứa nhiều chất dinh dưỡng, axit folic, canxi và chất xơ… giúp tăng cường sức khỏe sinh sản.
• Bỏ hút thuốc: khói thuốc chứa hàng nghìn hóa chất có hại ảnh hưởng tới tất cả các cơ quan của cơ thể, bao gồm những cơ quan sinh sản. Nam nữ hút thuốc dường như hiếm muộn cao hơn nam nữ không hút thuốc và phụ nữ hút thuốc có nhiều khả năng mãn kinh sớm (trước 45 tuổi), bao gồm cả nhóm người hút thuốc thụ động.
• Tập thể dục: Tập thể dục là yếu tố chính trong việc quản lý cân nặng. Cân nặng ở mức bình thường giúp làm giảm nguy cơ hiếm muộn và cải thiện cơ hội có thai. Dành tối thiểu 30 phút/ngày cho hoạt động thể chất. Tối thiểu hóa thời gian dành cho việc ngồi nếu bạn phải ngồi trong một thời gian dài, nghỉ giải lao và di chuyển xung quanh thường xuyên khi bạn có thể.
• Điều trị các vấn đề sức khỏe có liên quan: nếu bạn có các vấn đề sức khỏe như bệnh tiểu đường, rối loạn tuyến giáp, rối loạn về sự kinh nguyệt hoặc các vấn đề khác liên quan đến sức khỏe sinh sản, bạn nên điều trị và kiểm soát tình trạng của mình để cải thiện số lượng trứng.

Chi phí thực hiện

Chọc hút trứng, kết hợp với tinh trùng của chồng để tạo phôi, Tâm Anh HCM có 3 gói nuôi cấy phôi: Gói tiêu chuẩn, Gói cao cấp có timelapse, Gói trí tuệ nhân tạo có timelapse. Các gói gồm các hạng mục:

• Chọc hút
• ICSI tạo phôi ngày 3
• Nuôi phôi ngày 5

Tổng chi phí cho các gói chọc hút, nuôi cấy phôi sẽ giao động tầm 35-60 triệu.

>> Xem thêm: Từ A-Z về 3 gói nuôi phôi và chi phí trữ phôi tại IVF Tâm Anh TP.HCM

Tại IVF Tâm Anh TP.HCM, với lợi thế nuôi phôi tốt, nuôi phôi bằng hệ thống tủ nuôi cấy time-lapse hiện đại bậc nhất hiện nay, có tích hợp phần mềm phân tích phôi áp dụng trí tuệ nhân tạo, phòng lab siêu sạch giảm tối đã stress cho phôi là điều kiện lý tưởng nuôi phôi chất lượng.

95% các ca thực hiện IVF tại Tâm Anh đều có phôi ngày 5. Kể cả các trường hợp nuôi phôi gói tiêu chuẩn cũng đều được các chuyên gia phôi học là trưởng lab, phó lab của IVF Tâm Anh thao tác và theo dõi kỹ lưỡng, chuẩn xác để đảm bảo những chiếc phôi chất lượng nhất.

Lưu ý khi thực hiện

Chọc hút trứng là thủ thuật quan trọng trong quá trình hỗ trợ sinh sản, vì vậy cần chuẩn bị kỹ càng để tiến hành kỹ thuật một cách suôn sẻ. Những lưu ý khi thực hiện chọc hút trứng bao gồm:

• Khám tiền mê: bác sĩ gây mê sẽ khám để đánh giá tình trạng sức khỏe của người bệnh có đủ điều kiện để trải qua quá trình chọc hút trứng không. Các xét nghiệm bao gồm xét nghiệm miễn dịch, tổng phân tích tế bào máu, thời gian máu chảy máu đông, chức năng gan thận, điện tâm đồ… Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh lý, thông tin dị ứng, để có thể lựa chọn phương pháp gây mê phù hợp.
• Không ăn, không uống (kể cả nước lọc) trước khi chọc hút trứng, bạn cần để dạ dày ở trạng thái rỗng từ 6-8 tiếng trước khi chọc hút trứng.
• Không trang điểm, sử dụng nước hoa, sơn móng tay… mùi từ các chế phẩm này sẽ ảnh hưởng đến chất lượng trứng sau chọc hút.
• Không mang theo tư trang như điện thoại, tiền bạc, trang sức vào phòng thủ thuật.

Để tìm hiểu thêm thông tin về chọc hút trứng tại Trung tâm Hỗ trợ sinh sản Hệ thống BVĐK Tâm Anh TP.HCM, bạn có thể liên hệ:

Hy vọng bài viết mang lại những thông tin hữu ích về quy trình chọc hút trứng cho chị em. Chúc chị em sẽ có kết quả như mong đợi và có sự chuẩn bị tốt nhất cho ngày chọc hút trứng.