Họa sĩ minh họa kiếm tiền như thế nào?

Minh họa trong lĩnh vực truyền thông - xuất bản

Minh họa báo chí

Họa sĩ nhận bài từ những người chịu trách nhiệm nội dung mảng mỹ thuật (art director) của các tòa soạn báo và công ty truyền thông. Mức giá tăng dần theo kích thước và yêu cầu (trắng-đen hay có màu), vào danh tiếng của tòa soạn và số lượng bản in. Các kích thước như:

• Tranh điểm (spot); tranh 1/4, 1/2 trang
• Tranh tràn 1 trang
• Tranh tràn 2 trang (full-spread)

Khi truyền thông số nở rộ, minh họa không chỉ được in trên trang giấy, mà xuất hiện khắp mọi nền tảng số. Theo khảo sát của Format, năm 2016, Buzzfeed trả khoảng 8 triệu VND/ tranh minh họa cho bài viết long-form. Nhiều nền tảng như Vice, The New Republic, NPR... trả 5-7 triệu VND/ tranh minh họa. Hiếm có họa sĩ nào dựa hoàn toàn vào minh họa báo chí vì đặc thù gấp gáp và mức thù lao không cao so với thu nhập trung bình. Tuy nhiên, minh họa báo chí vẫn là nơi khởi điểm cho nhiều họa sĩ mới vào ngành, và giúp các họa sĩ có những đề tài mới mẻ, có nguồn thu nhập nhanh đan xen giữa các dự án dài hơi.

Minh hoạ bìa

Công chúng Việt Nam thường biết đến ngành vẽ minh họa nhiều nhất qua bìa sách xuất bản. Mức giá vẽ bìa thường thấy hiện khoảng 3 triệu VND/bìa, tùy kinh nghiệm của họa sĩ và đặc thù dự án sẽ có những mức giá khác.

Điểm mạnh ở lĩnh vực minh họa là bạn có thể làm việc từ xa, với khách hàng từ khắp nơi trên thế giới. Giá minh họa sách cũng rất đa dạng tùy vào quy mô nhà xuất bản, số lượng bản in và điều kiện bản quyền. Một nhà xuất bản lớn như HarperCollins có thể trả khoảng hơn 3.000$/bìa, trong khi những tác giả tự xuất bản sách trên Amazon có thể trả khoảng 7 triệu VND/bìa.

Minh họa sách

Minh họa sách (book illustration) thường là những hợp đồng kéo dài nhiều tháng, với nhiều thể loại sách khác nhau:

• Sách tranh thiếu nhi
• Sách thiếu niên
• Tiểu thuyết hình ảnh (graphic novels)
• Truyện tranh

Nếu minh họa với kịch bản từ tác giả khác: Art director từ nhà xuất bản, hoặc chính tác giả tự xuất bản sẽ tìm họa sĩ phù hợp với dự án. Thù lao và điều khoản hợp đồng của mỗi loại sách và dự án lại khác, và có phần phụ thuộc vào danh tiếng của họa sĩ - tác giả.

Ví dụ khi làm việc với một nhà xuất bản cho sách thiếu nhi, sau flat-rate ban đầu, họa sĩ và tác giả kịch bản có thể được chia đôi tiền lợi nhuận phần trăm bán sách (royalities).

Nếu tự sáng tác - minh họa: Các họa sĩ-tác giả tự xây dựng kịch bản và minh họa cho câu chuyện của mình. Thường họ sẽ pitch kịch bản và bản thảo phân trang (dummy) với các nhà xuất bản.

Bên cạnh một khoản thù lao ban đầu, họa sĩ nhận tiền phần trăm dựa trên doanh số sách bán ra (thường khoảng 10% và có thể cao hơn khi sách đạt các ngưỡng doanh số nhất định, ví dụ 10% - 25,000 bản đầu tiên, 12.5% cho 25.000 đến 100.000 bản tiếp theo,...)

Minh họa cho các nhãn hàng

Họa sĩ tham gia dự án thương mại cho các nhãn hàng với các sản phẩm đa dạng: bộ nhận diện, mascots, chiến dịch quảng bá, bao bì, thiết kế ngoài trời như tranh tường,...

Với những dự án cho khách hàng vừa và lớn, họa sĩ thường sẽ làm việc thông qua các agency hay studio trung gian cùng với một đội ngũ thiết kế - sản xuất. Giá trị hợp đồng phụ thuộc vào quy mô dự án và khách hàng, yêu cầu sản phẩm cũng như thâm niên của họa sĩ.

Một số họa sĩ làm việc trong các dự án thương mại tính báo giá bằng cách nhân hourly-rate với số giờ làm việc. Nhiều điều khoản có thể ảnh hưởng đến thu nhập trên dự án như kill fee (nếu họa sĩ hoàn thành tranh nhưng khách hàng không nhận, khách hàng vẫn phải thanh toán một khoản cố định), hoặc thời hạn sử dụng càng dài thì giá trị hợp đồng càng cao.