Vật lý trị liệu là gì? Lợi ích và các lưu ý khi thực hiện liệu pháp

Vật lý trị liệu là phương pháp điều trị nội khoa hoàn toàn không xâm lấn. Phương pháp này áp dụng cho tất cả các bệnh lý, ở mọi giai đoạn bệnh. Tuy nhiên, phương pháp này được dùng nhiều nhất trong việc điều trị bệnh cơ xương khớp. Mục đích của liệu pháp trong y khoa là nâng cao hiệu quả điều trị, rút ngắn thời gian phục hồi cho người bệnh. Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh trang bị hệ thống máy móc hiện đại và đa dạng, mang đến khách hàng nhiều lựa chọn trong điều trị bệnh.

Vật lý trị liệu là gì?

Vật lý trị liệu là một phương pháp điều trị nội khoa, hoàn toàn không xâm lấn và đem lại hiệu quả trong điều trị. Trị liệu bằng tác nhân vật lý được sử dụng trong nhiều loại bệnh lý, nhưng được áp dụng nhiều nhất trong điều trị bệnh lý cơ xương khớp. Hầu như vật lý trị liệu luôn được kết hợp điều trị song song với những phương pháp điều trị nội khoa hoặc ngoại khoa khác.

Điều này nhằm mục đích nâng cao hiệu quả điều trị và đẩy nhanh quá trình hồi phục chức năng cơ thể. Đặc biệt, đối với các bệnh cơ xương khớp, phương pháp này còn đóng vai trò hạn chế tình trạng teo cơ ở người bệnh. (1)

Có 2 hình thức vật lý trị liệu là vận động trị liệu và tác nhân vật lý. Dựa trên mục tiêu điều trị và tình trạng sức khỏe của từng người, bác sĩ sẽ chỉ định loại hình trị liệu phù hợp.

Các hình thức vật lý trị liệu

1. Vật lý trị liệu bằng vận động trị liệu

Vận động trị liệu là hình thức điều trị bằng các bài tập phục hồi chức năng, yêu cầu người bệnh vận động để đạt được hiệu quả trị liệu. Mục tiêu của hình thức vận động trị liệu là phục hồi cơ lực và tầm vận động của khớp, cải thiện khả năng đi lại, thăng bằng của người bệnh. Thường được chỉ dịnh cho những người bệnh bị liệt 2 chi dưới.

Những bài tập của vận động trị liệu bao gồm: đi bộ, đạp xe, các nhóm bài tập mang tính chuyển động, co duỗi,… Các loại vận động trị liệu gồm:

• Vận động thụ động
• Vận động chủ động có trợ giúp
• Vận động chủ động không có trợ giúp
• Vận động có kháng trở
• Vận động có kháng trở tăng tiến

Mục tiêu của hình thức vận động trị liệu là phục hồi cơ lực và tầm vận động của khớp, cải thiện khả năng đi lại, thăng bằng của người bệnh. Thường được chỉ dịnh cho những người bệnh bị liệt 2 chi dưới.

2. Vật lý trị liệu bằng tác nhân vật lý

Vật lý trị liệu bằng tác nhân vật lý là hình thức điều trị có sử dụng các máy móc hỗ trợ, đem lại hiệu quả cao và ổn định. Do vậy, hình thức này thường được sử dụng nhiều cho những bệnh lý về cơ xương khớp.

Các máy móc chuyên dụng sử dụng sóng âm, nhiệt hoặc kích thích điện để giải phóng các áp lực lên rễ dây thần kinh, thúc đẩy quá trình tái tạo lại mô tổn thương diễn ra nhanh hơn. Một số máy móc được sử dụng trong vật lý trị liệu bằng tác nhân vật lý gồm:

• Máy móc cổ điển: Điều trị điện xung, điều trị siêu âm, điều trị sóng ngắn, điều trị kéo giãn cột sống,…
• Máy móc hiện đại: Máy laser công suất cao, điều trị bằng sóng radio, điều trị xung kích, điều trị bằng từ trường…

Khi nào cần thực hiện vật lý trị liệu?

Vật lý trị liệu là một phương pháp được sử dụng để điều trị nhiều loại bệnh lý và ở các giai đoạn bệnh. Đối với các bệnh lý cơ xương khớp, người bệnh có thể được chỉ định làm vật lý trị liệu khi chưa thực hiện phẫu thuật, trước khi phẫu thuật và sau phẫu thuật. (2)

Ở mỗi giai đoạn, vật lý trị liệu đều đem lại những hiệu quả riêng. Bác sĩ sẽ dựa vào tình trạng bệnh, và mục đích điều trị để chỉ định hình thức và giai đoạn áp dụng. Thông thường vật lý trị liệu sẽ được điều trị song song với 1 phương pháp điều trị khác, mục đích chính là tối ưu kết quả điều trị cho người bệnh.

Cần lưu ý rằng, đây là phương pháp điều trị nội khoa an toàn, nhưng không dành cho tất cả mọi người. Trước khi thực hiện vật lý trị liệu, người bệnh cần phải được khám sức khỏe tổng quát để bác sĩ có thể đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Đối tượng là phụ nữ mang thai, người đang bị nhiễm trùng cấp tính hoặc sinh hiệu không ổn định cần báo với bác sĩ ngay để nhận được hướng giải quyết trước khi bước vào thực hiện.

Lợi ích của liệu pháp vật lý trị liệu

Các lợi ích của vật lý trị liệu gồm: (3)

• Hiệu quả điều trị rõ ràng trong những lần đầu
• Rút ngắn thời gian điều trị
• Hạn chế tình trạng bị lệ thuộc thuốc giảm đau
• Phương pháp hoàn toàn không xâm lấn nên thời gian phục hồi sau điều trị ngắn

Lợi ích lớn nhất của liệu pháp này là đem lại hiệu quả rõ ràng ngay từ những lần trị liệu đầu tiên. Điều này thể hiện rõ ràng nhất khi người bệnh sử dụng hình thức vật lý trị liệu bằng tác nhân vật lý. Phần lớn các trường hợp áp dụng hình thức này đã giảm các triệu chứng đau nhức cơ ngay sau lần trị liệu đầu tiên.

Riêng về phương thức vật lý trị liệu tác nhân vật lý, năng lượng sử dụng điều trị được tập trung xử lý đúng vùng cần điều trị, không bị phân tán sang những vùng khác. Buổi trị liệu vì thế đạt được hiệu quả cao; giúp người bệnh ổn định; rút ngắn thời gian điều trị.

Ngoài ra, vật lý trị liệu còn giúp người bệnh hạn chế khả năng bị phụ thuộc hoặc lạm dụng thuốc giảm đau, chống viêm. Vì mục đích của vật lý trị liệu là làm thuyên giảm các cơn đau, triệu chứng lâm sàng của người bệnh, tương đồng với công dụng của các loại thuốc giảm đau. Việc kết hợp dùng thuốc hoặc thay thế hoàn toàn thuốc giảm đau thành vật lý trị liệu sẽ giúp người bệnh giảm thiểu tần suất dùng thuốc, khiến cho sức khỏe tổng quát được tối ưu hơn.

Bác sĩ chuyên khoa phục hồi chức năng và kỹ thuật viên vật lý trị liệu

1. Bác sĩ chuyên khoa phục hồi chức năng

Bác sĩ chuyên khoa phục hồi chức năng là người thăm khám và đánh giá tình trạng sức khỏe, mức độ tổn thương của người bệnh. Mục tiêu chính của bác sĩ là đưa ra hướng giải quyết cho người bệnh để làm thuyên giảm các triệu chứng, chỉ định phác đồ điều trị, giúp người bệnh phục hồi chức năng cơ thể, cải thiện được chất lượng cuộc sống.

Bác sĩ sẽ cân nhắc và chỉ định có nên áp dụng phương pháp vật lý trị liệu cho người bệnh hay không.

2. Kỹ thuật viên vật lý trị liệu

Kỹ thuật viên vật lý trị liệu tập trung vào việc cải thiện khả năng vận động của người bệnh. Công việc của kỹ thuật viên sau khi tiếp nhận hồ sơ người bệnh từ bác sĩ là:

• Thiết kế giáo án các bài tập cụ thể, phù hợp với nhu cầu và tình trạng sức khỏe người bệnh
• Theo dõi và chăm sóc người bệnh trong quá trình trị liệu
• Đánh giá khả năng phục hồi chức năng
• Đánh giá hiệu quả quá trình điều trị
• Hướng dẫn và giải thích cho người bệnh để 2 bên cùng phối hợp, đạt được hiệu quả điều trị cao

Giới thiệu dịch vụ vật lý trị liệu tại Tâm Anh

Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh nhận định vật lý trị liệu là một phần quan trọng trong phục hồi chức năng, đặc biệt là vật lý trị liệu sau phẫu thuật. Do vậy, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh đầu tư các trang thiết bị hiện đại, đa dạng máy móc cùng với đội ngũ kỹ chuyên gia, điều dưỡng và kỹ thuật viên chuyên nghiệp, tận tâm.

Với mục tiêu giúp người bệnh nhanh chóng hồi phục, quay lại cuộc sống bình thường sau điều trị, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh phối hợp sử dụng nhiều máy móc, với những công dụng khác nhau để quá trình trị liệu đạt được hiệu quả tốt nhất trong thời gian ngắn nhất.

Đặc biệt, tại Tâm Anh đội ngũ huấn luyện viên cá nhân, kết hơp với kỹ thuật viên, giúp cho người bệnh vẫn duy trì được khối lượng cơ trên cơ thể trong quá trình điều trị và phục hồi chức năng. Từ đó, người bệnh, đặc biệt là các vận động viên thể thao, có thể nhanh chóng quay lại cuộc sống, công việc sau điều trị dễ dàng.

Các dịch vụ chăm sóc, phục hồi chức năng tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh bao gồm:

• Phục hồi chức năng lưng, cột sống
• Phục hồi chức năng sau chấn thương thể thao
• Phục hồi sau phẫu thuật
• Triệu liệu phục hồi các bệnh lý tim phổi
• Phục hồi thần kinh, lấy lại khả năng vận động cơ và chức năng bình thường sau đột quỵ
• Vật lý trị liệu tiền đình
• Khó khăn trong giao tiếp ở trẻ nhỏ
• Điều trị các dị tật về chân, chăm sóc chân cho người đái tháo đường, gout, biến dạng cung chân,…

Câu hỏi liên quan

1. Có nên tập vật lý trị liệu tại nhà hay không?

Vật lý trị liệu tại nhà có thể áp dụng cho những người bệnh có tình trạng bệnh, chấn thương mức độ nhẹ. Tuy nhiên, để hiệu quả của bài tập được tối ưu, người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước để được hướng dẫn bài tập phù hợp, hạn chế bị tập sai bài, ảnh hưởng đến sức khỏe chung.

Đối với người có tình trạng bệnh nặng hơn, như sau phẫu thuật, cần phục hồi chức năng cơ thể, tập luyện ngay tại bệnh viện cùng với kỹ thuật viên sẽ đem lại hiệu quả cao, cũng như đảm bảo an toàn cho người bệnh trong quá trình trị liệu.

2. Ai nên tập vật lý trị liệu?

Bất cứ ai cũng có thể tập vật lý trị liệu. Tuy nhiên, không phải hình thức nào cũng có thể áp dụng lên tất cả mọi người.

Người bệnh sẽ cần thực hiện khám sức khỏe tổng quan để bác sĩ đánh giá được sinh hiệu, và tình trạng bệnh để chỉ định hình thức trị liệu phù hợp.

Với phụ nữ mang thai, người bị nhiễm trùng cấp tính sẽ ưu tiên áp dụng vận động trị liệu hơn là tác nhân vật lý để đảm bảo sức khỏe. Ngoài ra, người bệnh đang có tâm lý sợ hãi, chưa sẵn sàng thực hiện cần báo với bác sĩ để nhận được hướng giải quyết tốt nhất.

3. Tập vật lý trị liệu ở đâu thì tốt?

Người bệnh nên tập vật lý trị liệu tại những bệnh viện lớn, uy tín cao để được thăm khám, chẩn đoán bệnh chính xác, và nhận giáo án luyện tập phù hợp, hiệu quả. Tốt nhất, người bệnh nên thực hiện cùng với nơi khám bệnh, vì bác sĩ và kỹ thuật viên đều nắm rõ tình trạng sức khỏe, bệnh sử để thiết kế chương trình trị liệu đúng nhất.

Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Hệ thống BVĐK Tâm Anh, là nơi quy tụ đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ ngoại khoa giàu kinh nghiệm, tận tâm, nhiệt tình như: TTND.GS.TS.BS Nguyễn Việt Tiến; PGS.TS.BS Đặng Hồng Hoa; TS.BS Tăng Hà Nam Anh; BS.CKII Nguyễn Xuân Thắng, ThS Trần Văn Dần, BS.CKI Đỗ Thị Hồng Ánh, BS.CKI Đào Văn Hoàn, BS.CKI, Lê Văn Tâm, BS Đặng Ngọc Minh Thùy, BS.CKI Huỳnh Hoàng Anh, BS Trịnh Thị Ngọc Lan, BS Nguyễn Đỗ Vũ, BS.CKI Cát Hồng Hà, BS Mai Thị Chi Mai, BS.CKI Trần Thị Thu Hương, ThS.BS.CKII Trần Anh Vũ; BS.CKI Trần Xuân Anh, ThS.BS.CKI Lê Đình Khoa, ThS.BS Nguyễn Quang Tôn Quyền; TS.BS Đỗ Tiến Dũng; TS.BS.CKII Vũ Hữu Dũng… Đây cũng là một trong những đơn vị tiên phong trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh về cơ xương khớp với kỹ thuật hiện đại theo phác đồ cập nhật quốc tế.

Bệnh viện còn được trang bị hệ thống máy móc, trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh hiện đại như: máy chụp CT 768 lát cắt Somatom Drive, máy cộng hưởng từ thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix, robot Artis Pheno, máy đo mật độ xương, máy siêu âm…; hệ thống kính vi phẫu thuật Opmi Vario 700 Zeiss, bàn mổ Meera-Maquet… để có thể phát hiện sớm các tổn thương và điều trị hiệu quả các bệnh lý về cơ xương khớp…

BVĐK Tâm Anh còn sở hữu hệ thống phòng khám khang trang, khu nội trú cao cấp; khu vực phục hồi chức năng hiện đại; quy trình chăm sóc hậu phẫu toàn diện giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục và ổn định sức khỏe sau phẫu thuật.

Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:

Vật lý trị liệu là phương pháp điều trị nội khoa, hoàn toàn không xâm lấn giúp người bệnh phục hồi chức năng cơ thể có hiệu quả cao. Phương pháp này có thể được áp dụng độc lập với trường hợp bệnh nhẹ hoặc kết hợp với những phương pháp điều trị khác để tối ưu kết quả điều trị. Vật lý trị liệu có thể thực hiện tại nhà nếu người bệnh không gặp các chấn thương quá nghiêm trọng. Tuy nhiên, người bệnh nên thăm khám với bác sĩ để được hướng dẫn và chỉ định các bài tập phù hợp vơi tình trạng sức khỏe.